|
|
|
|
|
|
|
|
|
مهلت ثبت نام : تا ساعت ۱۲ ظهر ۲۶ اسفند 87
۳۰ اسفند تا ۴ فروردين (۴شب و سه روز) / دشتها و تالابهاي گرگان
سرپرست برنامه : آرمين
سليماني
نوع برنامه: اقامت در
طبيعت
محدوده جغرافيايي: استان گلستان - حاشيه جنوب شرقي خزر
شركت توسعه گردشگري
سپيده سپاهان
گروه گردشي - آموزشي آفاق انديشه
آژانس عكس دوربين.نت
|
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
لينك در
وبلاگ دوربين و سيستم نظرات و سوالات |
|
|
كليك كنيد
| |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
جاذبه
ها |
|
۱- دشت تركمن صحرا
۲- تنگه چل چاي
۳- بناي تاريخي ميل گنبد
۴- بازارچه مرزي اينچه برون
۵- بندر تركمن
۶- جزيره آشوراده
۷- آبشار شيرآباد
۸- تالاب بينالمللي آلماگل |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
خدمات |
|
بيمه، اقامت در
خانه روستايي، وعدههاي غذايي (سه روز)، گشتزني جنگلي، ليدر، راهنما،
آموزش سفرهاي گروهي، بسته راهنماي سفر، ترنسفر. |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
ويژگيهاي خاص سفر |
|
اجراي زنده ۵ گروه مختلف
موسيقي محلي، مقامي و شاد در ۳ شب
تجربه ۳ روز گشت و اقامت در طبيعت
اجراي برنامههاي گروهي
آشنايي با فعاليتهاي گروهي
شب نشيني و نظاره آسمان خزر
دورههاي آموزشي |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
مدت
برنامه |
|
۳۰
اسفند تا ۴ فروردين ( ۴شب و سه روز ) |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
حضور
دوستان |
|
حضور در اين برنامه براي
عموم آزاد است |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
ساعت
حركت |
|
ساعت
۲۲:۳۰ جمعه ۳۰ اسفند از تهران |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
ساعت
بازگشت |
|
ساعت ۲۲:۳۰ دوشنبه ۳
فروردين از گرگان. |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
عكسهاي
سفر قبلي |
|
- |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
وسيله
نقليه |
|
اتوبوس
توريستي |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
ظرفيت
برنامه |
|
ظرفیت
برنامه : ۴۰ نفر / به هيچ عنوان ظرفیت اضافه نخواهد شد. |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
قيمت
برنامه |
|
165
هزار تومان |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
قيمت
برنامه براي اعضا |
|
165
هزار تومان |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
غذا و
پذيرايي |
|
تمامي وعده هاي غذايي |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
نوع
بيمه |
|
بيمه حوادث شركت بيمه
ايران |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
شماره
تلفن هماهنگي و سوالات |
|
09192053009 / احسان
رافتي |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
پشتيباني آنلاين در Google Talk |
|
doorbin.net |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
پشتيباني آنلاين در
Yahoo |
|
Mrheifenoon |
|
|
............ |
|
....................................................
|
|
|
ايميل |
|
doorbin.net@Gmail.com |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
سوغاتي
و يادگاريهاي برنامه |
|
-
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
وسايل
مورد نياز |
|
1- كوله (ويژه حمل وسايل
مورد نياز در طول برنامه)، در صورت امكان همراه داشتن كوله يكروزه
براي ميان برنامهها؛
2- کفش (مناسب پياده روي سبك)، در صورت تمايل همراه داشتن صندل براي
سهولت هنگام كمپينگ؛
3- باد گير يا لباس عايق به سرما (مناسب براي شرايط وزش باد و شبهاي
جنگل)؛
4- قمقمه يا ظرف آب براي استفاده در ميان برنامههاي نيمروزه؛
5- زير انداز؛
6- لباس مناسب (ويژه مناطق نيمهمرطوب و جنگلي)؛
7- فلاکس چاي، ساز و دوربين ديد يا عكاسي (در صورت تمايل)؛
8- شارژر دستگاههاي الكترونيكي همراه؛
9- كلاه يا شال پارچهاي (مناسب براي محافظت در برابر تابش آفتاب)؛
10- عينک آفتابي و كرم ضدآفتاب (در صورت حساسيت به اشعه ماوراي بنفش)؛
11- كارت شناسايي؛
12- لوازم بهداشتي، ليوان، بشقاب، و ساير وسايل شخصي مورد نياز؛
۱۳- چراغقوه (براي ديد در شب)؛
۱۴- ميانوعدههاي غذايي مورد نياز؛
۱۵- دفترچه بيمه درماني (در صورت دارا بودن).
همراه داشتن چادر و
كيسسه خواب الزامي نيست. |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
طريقه
ثبت نام در برنامه |
|
1- تماس
با شماره تلفن يا ايميل سايت براي تعيين ظرفيت .
2 - واريز مبلغ مورد نظر به شماره حساب دوربين.نت
3 - فرستادن ايميل مشخصات از قبیل نام وفاميل ، نام
پدر ، شماره شناسنامه، سال تولد و شماره تلفن
4 - آمدن ايميل تاييد ثبت نام شما در برنامه
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
شماره
حساب دوربين.نت |
|
- شماره
حساب 1-974557-800-802 بانك سامان به نام احسان رافتي
داريان
فيش اسكن شده يا شماره ماشين شده گوشه كادر را همراه
ايميل مشخصات براي ما بفرستيد.
- شماره کارت ۵۵۷۹ ۰۹۷۴ ۸۶۱۱ ۶۲۱۹
شماره كارتي كه با آن كارت به كارت ميكنيد را همراه
ايميل مشخصات براي ما بفرستيد
( فيش يا سند بانكي خود را در روز اجراي برنامه به
مسوول برنامه تحويل دهيد )
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
چند عكس
از برنامه
براي بزرگ شدن
عكس ها رويشان كليك كنيد |
|
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
توضيحات |
|
-
برنامه های اعلام شده با توجه به شرایط آب وهوایی
وسایر عوامل محیطی یا فنی قابل جابجایی است.
- درصورت انصراف تا ۱۵روز قبل ازاجرای سفر ۱۰۰% ، از۱۵
تا ۷ روز قبل ۶۰% و از ۷ تا ۴ روز قبل ۴۰% مبلغ قابل
بازپرداخت خواهدبود؛پس ازآن هیچ گونه وجهی مسترد
نخواهد شد.
- در روز و ساعت برنامه توجه كنيد.
- همسفراني كه وسايل مورد نياز اجباري را همراه نداشته
باشند از سفر محروم خواهند شد.
- برنامه هايي كه ويژه اعضا است را لطفا فقط اعضا حضور
به عمل برسانند و براي آوردن همراه قبلا با مسولان
برنامه هماهنگي انجام دهند.
- اعضا به كساني گفته ميشوند كه در سايت عضو باشند يا
حداقل دو برنامه را با اعضاي دوربين.نت آمده باشند.
.
در صورت هرگونه سوال با شماره ۰۹۱۹۲۰۵۳۰۰۹ تماس
بگیرید.
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
تذكر |
|
1- در تمام مدت اجراي
برنامه، رعايت و پايبندي به قوانين و مقررات نظام جمهوري اسلامي ايران
براي شركتكنندگان الزامي است؛
2- اصل برنامه بر تمركز در كارهاي گروهي و رفتارجمعي بههمراه
بهرهگيري از طبيعت و آموختن نكات جديد است، از اين رو حركات و
رفتارهاي انفرادي ـ بدون هماهنگي با مسؤلان برنامه ـ پذيرفته نيست؛
3- با توجه به نگاه ويژه گروه به مقوله حفظ منابع طبيعي كشور، رعايت
بسيار دقيق ظرافتهاي زيستمحيطي از سوي شركتكنندگان الزامي است؛
4- در صورت بروز هرگونه خسارت از سوي افراد (به مكانهاي تاريخي، منابع
طبيعي، وسايل انساني و ...) فرد رأساً پاسخگو و جبران كننده است؛
5- افراد داراي بيماريهاي خاص و يا سابقه طول درمان با بستري
بيمارستاني، حتماً مسؤلان برنامه را پيش از حركت در جريان قرار دهند؛
6- با توجه به محيط دوستانه و علمي گروه، همچنين اقامتهاي گروهي و يا
كمپي، كساني كه با خود همراه ميآورند، رعايترفتارهاي گروهي و الزامات
را مدنظر داشته باشند؛
۷- همراه داشتن رونوشت شناسنامه و كارت شناسايي همچنين يك قطعه عكس
(همسفراني كه بار نخستشان است) الزاميست؛
۸- اولويت برنامهريزيها، با دوستاني است كه زودتر اعلام حضور و واريز
كرده باشند. |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
درباره
برنامه |
|
تركمن صحرا؛ دشت
ستوران چابك
ترکمن صحرا منطقهای در شمال شرقی ایران است و شهرهای گنبد کاووس، بندر
ترکمن، آققلا، مراوهتپه، کلاله، سیمینشهر، گمشتپه، نگینشهر، انبار
آلوم و داشلی برون، بجنورد، درگز و اطراف تربت جام را دربر میگیرد.
اکثریت نسبی جمعیت ترکمن صحرا را ترکمنها تشکیل میدهند که مردمانی
ترکمن زبان و مسلمان(اهل سنت حنفی) هستند.
ترکمنصحرا جلگهای رسوبی هموار است که از عقبنشینی دریای کاسپین و
تجمع رسوبهای رودهایی مانند اترک و آقسو به وجود آمدهاست. این جلگه
عریضترین بخش جلگههای کاسپینی است که شمال استانهای گلستان و خراسان
شمالی را در بر میگیرد، این منطقه بین عرضهای جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۰
دقیقه (جنوب گرگان) تا ۳۸ درجه شمالی (چات) و نیز طولهای جغرافیایی ۵۳
درجه و ۵ دقیقه (بندرترکمن) تا ۵۶ درجه شرقی (مراوه تپه) در استان
گلستان قراردارد (بدون احتساب شمال خراسان).
از لحاظ موقعیت جغرافیایی این منطقه از مغرب به دریای کاسپین و از شمال
به جمهوری ترکمنستان محدود میشود که با طول ۴۰۰ کیلومتر از غرب به شرق
گسترده است و از مشرق به خراسان و منطقه نیمهخشک بجنورد و درهگز و
از جنوب به کوهپایههای جنگلی البرز شمالی محدود است. شیب زمین از جنوب
به شمال و از شرق به غرب در امتداد شبکه آبها و رودهایی که به دریای
خزر میریزد، کاهش مییابد.
زمینشناسی و خاک
این منطقه از رسوبات آبرفتی دوران چهارم زمینشناسی انباشته شده که
بهترین منبع ذخیرهکننده آب زیرزمینی است. این آبرفتها دارای بافت سست
و ریز بوده، درجه سختی آنها بسیار کم (رس، ماسه، مارن) و در نتیجه نه
آنچنان ریز چسبنده است و نه آنچنان سخت و سنگی؛ بلکه برای رویش گیاه و
نفوذ آب امکانات را دارد. بهغیر از چند تپه ماسهای (نهشتههای بادی
از نوع لُس) ناهمواری چندانی در سطح دشت مشاهده نمیشود. تپههایی که
در سطح منطقهاست به زبان محلی قرهدفه (سیاهتپه)، قیزلاردفه (تپه
دختران)، یاریمدفه (نیمتپه)، کوموشدفه (تپهنقرهای) و… نامیده
میشوند که البته این تپهها از نظر تغییرات اقلیمی و رویش گیاهی نقش
تعیینکنندهای ندارند.
ارتفاع دشت که در ساحل دریا (بندرترکمن) ۲۰- متر است به سمت مشرق در
حوالی گوکجهداغ در شمالشرق گنبد به ارتفاع بیش از ۵۰۰ متر افزایش
مییابد. از سمت مشرق، منطقه ناهموار کلاله، مینودشت، گلیداغ،
قرهبلخان، مراوهداغ و حصارچه شروع شده و کمکم به تپههای جنگلی
البرز شمالی و خراسان غربی متصل میشود.
خاک منطقه از جنوب به شمال از نظر هوموس و میزان باروری فقیرتر میشود
تا جایی که خاکهای مرغوب مناطق جنوبی جای خود را به خاکهای شور و
بیابانی حوالی رود اترک و نوار مرزی در شمال استان گلستان میدهد.
سطح دشت پوشیده از خاکهای قهوهای رسوبی نسبتاً ریز بافت است که امکان
رویش علف و بوتهها شامل چمن و گیاهان نیمهخشک را فراهم آوردهاست. در
این نوع خاک امکان کشت غلاتی همچون گندم، جو و گیاهانی مانند پنبه،
برنج و سبزیجات کاملاً فراهم است که علاوه بر تولید مواد غذایی، مقداری
مرتع مصنوعی هم برای دامها فراهم میشود (بقایای گندم و سایر محصولات
زراعی). در بخش شورهزارهای شمال و شمالغرب و در قسمت غرب دشت در حدود
اترکرود - که شهر گنبدکاووس در آن واقع است- نوعی بیابان وجود دارد.
آب و هوا
این منطقه از لحاظ آب و هوایی، پوشش گیاهی، خاک و زندگی جانوری از سایر
مناطق شمال کشور (گیلان و مازندران) متمایز است و این با کاهش ریزشهای
جوی، رطوبت نسبی هوا و افزایش درجه حرارت از غرب به شرق مشخص میشود به
طوری که برای مثال میتوان اختلاف ریزشهای جوی را که در بابلسر۸۶۸
میلیمتر است و در گرگان به ۶۳۵ میلیمتر و در حوالی گنبد به ۴۷۲ میلیمتر
کاهش مییابد در نظر گرفت، (سالنامه هواشناسی کشور- سال ۱۳۶۳) این
اختلافات از ترکیب آب و هوایی منطقه ناشی میشود و از دیدگاه هواشناسی
خود بخشی جداگانهاست اما پدیدههایی از قبیل دوری از ارتفاعات البرز،
کاهش رطوبت بادهای غربی و عبور جریانهای هوایی سرد و خشک سپری از
صحرای قراقوم را که بسیار کم باران است باید موثر دانست. ضمن اینکه
شمال این منطقه ادامه صحرای خشک و نیمهخشک جمهوری ترکمنستان است. بهمن
پربارانترین و تیر خشکترین ماه سال در این منطقهاست. درجه حرارت
نیز از مغرب به مشرق افزایش مییابد بهگونهاي که تابستان در بعضی از
نقاط صحرایی، دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد نیز مشاهده شدهاست.درجه
حرارت نقاط مختلف یکسان نیست. هر چه از غرب به شرق و از جنوب به شمال
برویم بر دمای محیط افزوده میشود. برای نمونه با توجه به یافتههای
هواشناسی دو ایستگاه گرگان و گنبدکاووس میبینیم که میانگین دمای
سالانه گرگان ۳۵/۱۷ درجه سانتیگراد و گنبد کاووس ۶/۱۷ درجه سانتیگراد
است.
با توجه به اینکه ارقام مربوط به میانگین دمای سالانه در یک نقطه
نمیتواند گویای وضعیت کلی دما در آن منطقه باشد باید به ارقام حداکثر
و حداقل مطلق (بیشینه و کمینه) دمای سالانه نیز توجه کرد. کمترین دمای
سالانه ایستگاه گرگان ۶/۹- درجه سانتیگراد و در ایستگاه گنبد ۵/۱۴-
درجه سانتیگراد در دیماه گزارش شدهاست. بیشترین دمای سالانه نیز در
ایستگاه گرگان در تیرماه ۶/۴۳ درجه سانتیگراد و در ایستگاه گنبد در تیر
۴۶ درجه سانتیگراد ثبت شدهاست.
از نظر تعداد روزهای یخبندان در سال نیز در نقاط گوناگون استان
تفاوتهایی مشاهده میشود؛ به طوری که در ایستگاه گرگان ۱/۱۳ روز و در
ایستگاه گنبد ۸/۳۰ روز در طول سال یخبندان ثبت شدهاست. همچنین تعداد
ماههای همراه با یخبندان در ایستگاه گرگان ۵ ماه و در ایستگاه گنبد ۶
ماه گزارش شده است؛ بنابراین بارز است که بیشترین میزان تبخیر در
نواحی شمالی و کمترین میزان در نواحی جنوبی صورت میگیرد. سردترین
ماهها، در منطقه دی و بهمن با ۷/۱ و ۴/۰- درجه سانتیگراد در ایستگاه
گنبد ثبت شدهاست و گرمترین ماهها خرداد، تیر و مرداد به ترتیب با
۲/۳۱، ۱/۳۷ و ۲/۳۳ درجه سانتیگراد است. اختلاف از نقطهای به نقطه دیگر
را باید بیشتر معلول عوامل محلی مانند اختلافات ارتفاع یا بادهای محلی
دانست. بادهای مرطوب غربی از جمله بادهای غالب منطقهاست که در طول
زمستان از غرب به شرق و جنوبشرقی میوزد و اغلب بارانزاست. از دیگر
بادهای منطقه باد سرد و خشک شمالشرقی است که از سیبری میوزد و فاقد
رطوبت است و در منطقه به نام محلی ترکمنی «سورتیک» (Sortik) شناخته
میشود.
براساس آمار، اختلاف درجه حرارت فصلی به وضوح در منطقه ترکمنصحرا
مشهود و پاییز و زمستان آن مرطوب است. از اینرو، شمال این منطقه (بخش
شمالی بندرترکمن، گنبدکاووس، مراوهتپه و آققلا) جزو قلمرو آب و هوای
نیمهبیابانی یا نیمهخشک قرار میگیرد و مناطق جنوبی این منطقه (از
جمله جنوب بندرترکمن و جزیره آشوراده) جزو مناطق معتدل با آب و هوای
شبه مدیترانه به حساب میآید و هر چه از مشرق به طرف غرب ترکمنصحرا
برویم، آب و هوا معتدلتر میشود.
منابع آب
مهمترین منابع آبی در سطح ترکمنصحرا رودهایی دائمی هستند که
عبارتاند از: ۱- رود گرگان: مهمترین رود صحرای ترکمن است که از کوه
آلاداغ (حوالی بجنورد) سرچشمه میگیرد و در جهت شرق به غرب جریان
یافته، در مسیر خود تا شرق منطقه گوکلان (از مناطق کوهستانی گنبد) با
عمق نسیتاً زیاد عبور میکند، سپس وارد دشت گرگان شده، از شهرهای
گنبدکاووس و آققلا عبور کرده پس از گذراندن حدود ۳۰۰ کیلومتر در حوالی
خواجهنفس از توابع بندرترکمن، به دریای خزر میریزد.
به سبب پایین بودن سطح آب رود گرگان، استفاده از آن در امور زراعت تنها
بهوسیله تلمبه یا سد امکان دارد. آب آن بسیار گلآلود بوده، مهمترین
منبع آبی مردم این منطقه برای زراعت و مصرف دامهاست. سد مخزنی خاکی
وشمگیر که حدود ۵۰ هکتار از اراضی اطراف را مشروب میسازد، روی این رود
احداث شدهاست. ۲- رود اترک: به طول ۵۰۰ کیلومتر، از بزرگترین رودهای
ایران است که از دامنههای غربی کوه هزارمسجد(حوالی قوچان) سرچشمه
گرفته و از شرق به غرب به موازات رود گرگان جریان یافته، پس از عبور از
درههای کوهستانی و تنگههای باریک در شرق، با یک قوس به سوی دشتهای
ساحلی تغییر جهت میدهد و در خلیج حسنقلی به دریای خزر میریزد. اهمیت
این رود به سبب مشروب کردن اراضی خشک و نیمهخشک ایران و جمهوری
ترکمنستان است. ۳- رود قرهسو: این رود از کوههای شرقی گرگان سرچشمه
گرفته و پس از طی مسیری از شرق به غرب به طول هشتاد کیلومتر به خلیج
گرگان در دریای خزر میریزد. رود قرهسو به سبب موقعیتش، آب تمام
رودهای کوچک حوضه خود را که در دامنه شمالی البرز جریان دارد به طرف
خود میکشاند که بدین ترتیب دشت گرگان و رود اترک در قسمت سفلای خود
سهمی از آبهای دامنه شمالی البرز دریافت نمیکنند.
چنین وضعی باعث ظهور دو منطقه متباین طبیعی در دو سوی شمالی و جنوبی آن
شدهاست که جنوب آن دارای جنگلهای انبوه و شمال ان با مشخصات دشت شامل
چمنهای موقتی و علفزار است.
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی ترکمنصحرا به عملکرد پدیده آب وهوایی، ارتفاع و موقعیت
جغرافیایی و خاک منطقه ارتباط مستقیم دارد و این میان، خاک، درجه حرارت
و رطوبت از مهمترین عوامل تعیین کننده در نوع و زمان رشد گیاهان منطقه
به شمار میرود.
پوشش گیاهی شمال گرگانرود نسبت به جنوب آن فقیرتر است و اغلب
گیاهانشورپسند و مقاوم در برابر خشکی نظیر اشنیان و گز که برای پرورش
شتر و بز و تا حدودی گوسفند مناسب است میروید و برعکس در جنوب رود
گرگان، پوشش گیاهی بسیار غنی است و انواع گیاهان چمنی و تیره گندمان
مانند جو خودرو، به علاوه گیاهان متنوع دیگر مانند برموس، فالاریس و دم
در آن میروید که برای پرورش گوسفند و گاو مناسب است.
زندگی جانوری
جانوران این منطقه از انواع جانوران منطقه نیمه بیابانی تا جنگلی (طوقه
جانوری پاله آرکتیک) است و میتوان از گرگ، روباه و کفتار، خرگوش، موش
صحرایی، جوجه تیغی، مار و آهو در بخش شرقی آن، پرندگانی مثل اردک و غاز
در مردابها و چمنزارهای مرطوب، کبوتر چاهی، گنجشک، سار، دراج و قرقاول
در بخش جنوبی و تیرههای مختلف شاهین و عقاب در شمال منطقه نام برد.
در رودها و آبهای ساحلی دریای خزر نیز گونههاي ماهیان شمال ایران به
فور یافت میشود که صید آنها مشغله اصلی مردم بندر ترکمن، خواجه نفس و
کمش تپه است.
به سبب قرارگرفتن ترکمنصحرا بین مناطق مرطوب و جنگلی البرز شمال و خشک
و بیابانی ترکمنستان در شمال و منطقه نیمه خشک مرتفع در شرق بجنورد،
تربیت انواع دامها در این منطقه مقرون به صرفه است. از جمله: ۱- اسب
و گاو که در مناطق چمنزار و آب کافی تربیت میشود (جنوب گرگان و شرق
گنبد) ۲- گوسفند و بز که در مناطق نیمهخشک استپی و نیمهمرطوب تربیت
میشود. (بخشهای مرکزی، جنوبی و شرقی منطقه) ۳- شتر که در شمال رود
گرگان و بخشهای شمالی منطقه بویژه ریگزارها و شورهزارهای شمال و شمال
شرقی که دارای هوای خشک و رطوبت کم است، تربیت میشود.
به تبعیت از ویژگیهای آب وهوایی، پوشش گیاهی، ارتفاع و زندگی جانوری
این منطقه را میتوان به سه بخش اکولوژیکی تقسیم کرد: منطقه جنوبی که
ناحیهای جنگلی و مرطوب است با بارش سالیانه بیش از ۵۰۰ میلیمتر و از
نظر شکل زمین، عموماً به شکل تپه است که کمکم به دامنههای ملایم
البرز شمالی وصل میشود و مهمترین منطقه پرورش گاو و گوسفند است.
منطقه مرکزی شمال علیآباد، رامیان و گوکلان که بخش وسیعی را به نام
دشت گرگان دربرمیگیرد و بین منطقه جنوب و رودگرگان واقع است که
مهمترین بخش زراعی منطقه نیز به شمار میرود. اقلیم معتدل و نیمهخشک
مشخصه بارز این حوزهاست و پوشش گیاهی آن نیز چمن و استپ نیمهخشک است.
منطقه شمالی که بین رودهای گرگان و اترک واقع شده؛ گنبد کاووس، آق قلا،
مراوه تپه، داشلی برون، بندر ترکمن و کمش تپه را دربرمیگیرد که محل
اصلی سکونت اقوام ترکمن است و کشت غلات و پرورش اسب و گوسفند در آنجا
رایج است.
شناخت تاریخی
منطقه ترکمنصحرا و دشت گرگان تاریخی بسیار کهن دارد. این منطقه به علت
همجواری با شهرها، مناطق باستانی معروفی همچون داهه (دهستان) ،نیشابور،
مرگیانا (مرو)، نیسا (نسا)، تپورستان (طبرستان) و کومش از زمانهای
قدیم مورد توجه بودهاست و در طول زمانهای مختلف محل سکونت و زیست
اقوام مختلف ایرانی بودهاست. این سرزمین تا سده ۱۷ بهطور کامل ایرانی
زبان بود اما در پی مهاجرتهای افسارگسیخته عشایر بیابانگرد ترکمن
امروز به صورت سرزمینی با اکثریت ترکمن زبان درآمده است.
قدیمیترین یافتههای باستانشناسی منطقه شمال سفالینهها و دست
ساختههای بشر (که در شمال شهرستان گنبد کاووس یافته شده) پیشینه سکونت
و زیست در این منطقه را به بیش از هفت هزار سال پیش میرساند.
در منطقه ترکمن صحرا، شهرستان ترکمن با دارا بودن ویژگیهای مختلف از
نظر تاریخی دارای اهمیت بسزایی بودهاست. با وجود جدیدالتأسیس بودن
بندر ترکمن، شهرستان ترکمن دارای پیشینه تاریخی کهنی است.
وجود گورستان و تپه باستانی کمیش تپه کوچک، دیوار تاریخی گرگان (دیوار
قزل آلان) در شمال شهرستان،جزیره آبسکون، جزیره مهم و استراتژیک
آشوراده در غرب بندر ترکمن و غیره پیشینه سکونت در این شهرستان را به
سالیان بسیار دورتر برمیگرداند.
ميل گنبد، بناي سترگ آجري جهان
بنای آجری میل گنبد قابوس از نظر عظمت معماری، ویژگیهای هنری و تکنیکی
در زمره بزرگترین مفاخر معماری قرن چهارم هجری قمری به شمار میرود.
ساختمان این میل که آرامگاه شمس المعالی قابوس بن وشمگیر زیاری
است، در بالای تپهای میان پارک بزرگ شهرگنبد کاووس قرار دارد. این بنا
از زیباترین و با شکوهترین بناهای اوایل دوره اسلامی است که بهرغم
استفاده بسیار کم از عناصر تزئینی، دارای ساختارهای متناسب، موزون،
مستحکم و زیباست که نوعی احساس شکوه و زیبایی را به بیننده القا
میکند. ساختمان میل در اصل متشکل از سه قسمت: شالوده ، ساقه و گنبد
مخروطی است که روی هم رفته ۵۵ متر ارتفاع دارند. ساقه این میل روی
پایهای مدور قرار دارد و تنها نزدیک به ۶ متر آن بیرون از زمین است
و بر اساس مطالعات به عمل آمده، بخش بزرگی از آن در دل زمین فرو رفته
است. خود ساق با نمای دایرهای پره دار، روی این شالوده قرار گرفته و
۳۷ متر ارتفاع دارد. در بدنه ساقه بنا، ۱۰ پره مثلثی شکل با فواصل
معین و با تناسب و زیبایی کامل قرار گرفته است بهگونهاي که علاوه بر
ایجاد زیبایی، از حجم ساده و بیقواره ساقه کاسته و موجب استحکام بنا
نیز شده است.
تنها تزئین این ساقه، در بالای در ورودی مشتمل بر دو رشته کتیبه کوفی
آجری است که یکی در ارتفاع ۸ متری از سطح زمین و دیگری زیرگنبد تعبیه
شده است. عرض این کتیبهها ۸۰ سانتی متر و هر دو مشتمل بر یک عبارت
تاریخی است که سالهای ۳۹۷( ه.ق و۳۷۵ ه.ش) را نشان میدهند. این
کتیبههـا عـاری از هـرگـونه پیرایه و تزئینات است وهمچون خود گنبد،
تنها به استحکام و ماندگاری آن توجه شده است. خطوط و حروف کتیبهها با
آجر ساده قرمزرنگ که روی آن ساییده شده، بدون هیچگونه روکشی در درون
قابهای آجری جای گرفتهاند. خطوط کوفی ساده این کتیبهها، دارای
برجستگی است و در اين حال، نوعی تراش ظریف و زیبای متناسبی دارند که از
هر جهت با هیأت ساختمان آرامگاه تناسب دارند. گذشته از سادگی کتیبهها،
در هنگام نصب خطوط و قابسازی آن، این نکته مراعات شده که از هر جهت
ماندگاری روی بدنه تضمین شود.
برای این منظور، هر کدام از حروف آجری و آجرهای قاب کتیبهها
ریشههای بلندی دارند که درون دیوار گنبد فرو رفتهاند، بههمین
سبب و به علت پختگی آجر قرمز و استحکام آن هنوز پس از هزار سال،
کتیبهها تقریبا سالم ماندهاند. تکرار یک متن در دو جای بنا نیز به
ماندگاری محتوای کتیبهها کمک بزرگی کرده است. بدنه بنا سراسر از آجر
پخته قرمز رنگ ساخته شده است. آجرهای این بنا که در نهایت پختگی و
استحکام هستند، به سبب تابش آفتاب در طول قرنها به رنگ زرد طلایی در
آمدهاند که خود بر زیبایی بنا افزوده است. شکل آجرهایی که در بنا به
کار رفته، معمولی و یکسان هستند، بهجز آجرهایی که در بدنه گنبد مخروطی
مورد استفاده واقع شده است. آجرها، خوب پخته شده و خوب به ملات چسبیده
وسخت ، توپر و یکپارچه است. گنبد مخروطی بنا به ارتفاع ۱۸ متر بر روی
ساقه بنا شده است. این گنبد، برخلاف اکثر برجها وگنبدهای آرامگاهی، یک
پوش است و بدون هیچ واسطه ای روی بدنه برج قرار گرفته و شیب تند و سطح
صاف و صیقلی آن به ماندگاری گنبد کمک فراوان کرده است. درون بنای گنبد
قابوس ساده و تنها با اندود گچ پوشش یافته که با گذشت زمان به سیاهی
گراییده است.
بر بالای سر در ورودی بنا دو رشته مقرنس زیبای ساده کار شده که جزء
نخستین نمونه مقرنسهای هنر اسلامی ایران به شمار میرود. همچنان که از
متن کتیبه استنباط میشود، این بنا در سال ۳۹۷ هجری شـمـسـی تـوسـط
شـمـس الـمـعـالی قابوس بن وشمگیر آل زیار بهمنظور آرامگاه شخصی بنا
شده است. نامبرده که در آن روزگار فرمانروای گرگان، مردی دانشمند،
هنرمند، سلحشور و دوستدار و مشوق علم و هنر بود. وی در سال۴۰۲ هجری
قمری یعنی ۵ سال بعد از ساخت گنبد قابوس وفات یافت. این بنا در فهرست
بناهای تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
بندر تركمن؛ بندر معماري نوين
بندر ترکمن، شهری است در غربیترین نقطه استان گلستان. نام آن پیش از
انقلاب «بندر شاه» بود. این شهر مرکز شهرستان ترکمن است.
بندرترکمن جزو شهرهایی است که در ابتدای کار راه آن در ایران ریلهای
راه آهن به آن کشیده شد. این شهر درسال ۱۳۰۶ خورشیدی به فرمان رضاشاه
بنیاد شد و سال بنیاد شهرداری آن ۱۳۰۹ است.
بندر شاه در قدیم دارای سه اسکله بود که اکنون بازماندههایی از آنها
بهجا ماندهاست.
بر اساس سرشماری رسمی، در سال ۱۳۸۴، جمعیت آن (بخش مرکزی شهر
بندرترکمن) بالغ بر ۴۶۹۰۰نفر بودهاست. از نقاط گردشگری آن، میتوان به
جزیره آشوراده در حدود یک کیلومتری ساحل آن اشاره كرد که تا چند سال
قبل مسکونی بود. این جزیره در حال حاضر در اختیار شیلات قرار
گرفتهاست. اکثریت مردم آن ترکمن و سنی مذهب هستند، ولی اقوام دیگر از
جمله فارسها، ترکها، قزاقها، مازندرانیها و... در جزیره کنار
يكديگر زندگی میکنند.
تا پیش از سال ۱۳۰۵ هجری شمسی نامی از این بندر در هیچ یک از منابع
چاپی به چشم نمیخورد. سالنامه رسمی کشور در این سال دلایل ایجاد این
شهر جدید را بالا آمدن عمق خلیج میانکاله و در نتیجه کاهش عمق آبخور
بندر جز (گز فعلی) اعلام کرد. این شهر نخستین شهر ایران است که بهطور
کامل توسط معماران تحصیل کرده نوین طراحی و معماری شدهاست. خیابانهای
منظم و میادین وسیع آن نیز بر خلاف شبکه تارعنکبوتی اکثر شهرهای
ایران، نشان از همین معنا دارد.
افتصاد بندر ترکمن
اقتصاد شهر بر اساس راه آهن و بندر طراحی شده بوده که با بالا آمدن عمق
دریا و کاهش آبخور کشتیها، امروزه عملا خاصیت بندر تجاری ندارد و تنها
مواد سوختی و نفت خام در مقیاس بسیار ناچیز به مقصد نیروگاههای منطقه
تخلیه میشود. اقتصاد شهر در حال حاضر بر اساس تولید فرش و گلیم، صید و
تولید خاویار، کشاورزی و صنایع دستی رونق اندکی دارد. بندر امیرآباد در
نزدیکی بهشهر مازندران، جایگزین بندر تجاری منطقه شدهاست.
دیدنیهای بندر ترکمن
از دیدنیهای این شهر، خانههای چوبی دو طبقه در بخش گومش تپه و بندر
آبسکون محل مرگ آخرین پادشاه خوارزمی در این شهرستان است. جزیره
آشوراده بزرگترین جزیره ایرانی خزر در این شهر قرار دارد.
دیوار قزل آلان (دیوار دفاعی گرگان) مربوط به دوره ساسانیان که از
شهرستان کلاله آغاز میشود با گذراندن حدود دویست کیلومتر در این
شهرستان، به دریا منتهی میشود. این دیوار بزرگترین دیوار جهان پس از
دیوار چین است.
دوشنبه بازار بندر ترکمن از ديگر دیدنیهای این شهر ترکمننشین است که
در آن صنایع دستی ترکمن به ارزانترین قیمت عرضه میشود.
هرساله تنها در تعطیلات نوروز بیش از یک میلیون گردشگر داخلی از
بندرترکمن، جزیره آشوراده و اسکله و بازارچه گمرکی آن بازدید میکنند.
فرش ترکمنی، پشتی ترکمنی، روسریهای زنانه و صنایع دستی ترکمنها
مهمترین سوغاتی این شهر هستند. ضمن آنکه در اعیاد قربان و فطر نیز این
منطقه دیدنی است. این دو عید بزرگترین عید ترکمنها به شمار میروند.
آشوراده؛ تنها جزیره ایرانی خزر
آشوراده، دهی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندر ترکمن استان
گلستان است. آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است. این جزیره در
سدههای گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروههای انسانی با حفر کانال از
توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتادهاست.
آشوراده در اغلب منابع تاریخی به عنوان مجمعالجزایر آشوراده که متشکل
از سه جزیره بوده، آمده که با بالا آمدن سطح آب هر دو جزیره کوچک
انتهای آن در آب فرو رفته و در حال حاضر تنها یک جزیره باقی ماندهاست.
این شبه جزیره در زمان صفوی به عنوان شکارگاه مورد توجه قرار گرفته و
به این سبب دژهایی نيز در این جزیره بنا شد.
طول جغرافیایی آشوراده برابر ۵۳٫۸۵۰۰ عرض جغرافیایی آن ۳۶٫۸۳۳۳ است.
محدوده «آشوراده» در اثر بالا آمدن سطح آب دریاچه خزر توسط کانال طبیعی
«خزینی» بهصورت جزیره آشوراده از شبه جزیره میانکاله جدا شدهاست. به
این ترتیب، جزیره آشوراده از شمال به دریاچه خزر، از شرق به تنگهای
باریک موسوم به «تنگه چپقاوغلی» و از غرب به کانال طبیعی خزینی و
ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی میشود.
ارتفاع آشوراده از سطح دریاهای آزاد برابر ۲۶- متر است. جزیره با آب
وهوای معتدل در ۵ کیلومتری غرب بندر ترکمن قرار دارد و تا سالهای پیش،
با امکاناتی همچون پاسگاه، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی،
مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشتهاست که به مشاغل
دامداری، کارگری، پیشهوری و ماهیگیری مشغول بودهاند اما با وقوع سیل
سال ۱۳۷۲ این جزیره خالی از سکنه شد و هماکنون تنها کارمندان شیلات در
آن ساکن هستند.
هماینک این جزیره دو بنای تاریخی در خود دارد. قلعه روسها که در زمان
رضاشاه بنای آن تجدید و به پاسگاه تبدیل شده و خانه وزیر مختار روس،
قلعه تخریب شده و خانه نیز در حال تخریب است.
پوشش گیاهی جزیره بوتههای تمشک، نوعی خار خودرو و درختان انار ترش است
و حیواناتی همچون شغال، روباه، خرگوش، ماهی، قرقاول، کبک و پرندگان
دریایی در جزیره یافت میشوند.
نام
لفظ «آشوراده» در زبان ترکمنی بمعنای «جزیره آشور» است. و دارای دو بخش
آشیر (آشور) و آدا (جزیره) {آشیرآدا = آشوراده} است. ترکمنها به این
جزیره «مال آشیر» نيز میگویند؛ زیرا در زمانهای قدیم از ساحل بندر
ترکمن دامهای خود را براي تعلیف به جزیره میرساندند و در این لفظ
«مال» به معنای «دام» و «آشیر» به معنای مصدری «رساندن» است.
|
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
|
|
به اميد يك سفر خوب و
خاطره انگيز |
|
|
............ |
|
.................................................... |
|
|
|
|
|
|